Ceviz Fidanı Dikimi, Bakımı, Sulanması, Budanması ve Doğru Çeşit Seçimi için ceviz fidanının dikileceği yerin tespiti, toprak analizi dikim sonrası sulama, budama gibi bilmeniz gereken başlıkları sizler için açıkladık.
Ceviz fidanının yetişen ağaçların kıymetli meyvesi Ceviz içerdiği mineral maddeler, kolay sindirilebilir protein içeriği, yararlı yağ Ceviz Ağacı asit komposizyonları ile insan sağlığı için fonksiyonel bir gıda. Özellikle kalp hastalarına ve kansere karşı koruyucu olması yanında hipertansiyon ve diyabet hastalıklarına da aranan bir gıdadır. Gümüş ve Selenyum içeriği ile de cevizin zeka gelişiminde olumlu katkıları bulunuyor.
Türkiye Olarak ceviz meyvesi üretimimiz iç tüketimimizi karşılamıyor. Türkiye ceviz ithal eden ülke konumunda. Özel sektör verimli ve geç yapraklanan çeşitlerle kapama bahçeler kurmaya başladı, ürün niteliği yükseldi. Türkiye’de ürün açığının olması yatırımları cazip hale getiriyor. Ceviz fidanı dikim zamanı dikilen fidana göre değişmektedir.
Dikiminde tüplü fidan kullanılacaksa mayıs-haziran aylarında dikim yapılır. Açık köklü fidan kullanılacaksa ekolojik koşullara göre kasım aralık ayları ile mart-nisan aylarında dikim yapılabilir.
Ceviz Fidanı Dikimi
Klasik dikimde sıra arası ve üzeri mesafeler 7×7 m ile 10×10 m olarak kullanılmakta ancak 8×4 m dikim sıklığında da dikim yapılabilir. Klasik dikimde 1 dekara 10-20 adet fidan dikilmektedir.
Ancak 1 dekarlık alana 31 adet fidan da dikebiliyoruz. Bu sistemde yan dallarda meyve veren çeşitleri kullanmalıyız. 8×4 dikim sıklığında kurulan bir bahçede 10 yaşta seyreltme yaparak 8×8 aralığına geçilmelidir. Son yıllarda seri üretime geçtiğimiz çeşitler ikinci yıldan itibaren meyve vermeye başlıyor.
Ancak ekonomik verim 5 yıldan itibaren başlar tam verim çağı ise 10 yıldır. 10 yaşlı ağaçtan ekoloji ve bakım koşullarına göre verimli bir çeşitten 20-25 kg verim alınabilmektedir.
Ceviz Bahçesi Kurma
Çok uzun yaşayan ve aşı ile çoğaltılması oldukça zor olan cevizde, bahçe kurmadan önce bölgenin ekolojik özelliklerinin iyi bilinmesi gereklidir.
Ceviz Fidanında Çeşit Seçimi
Cevizlerde erkek ve dişi çiçeklerin farklı zamanlarda olgun hale gelme durumu (dichogamy) yaygındır. Bu durumda erkek ve dişi çiçekleri aynı zamanda olgunlaşan homogam tip ve çeşitler yanında erkek çiçekleri önce olgunlaşan (protandry) ve dişi çiçekleri önce olgunlaşan (protogyny) çeşitler bulunmaktadır. Bundan dolayı ceviz bahçesi kurarken mutlaka ya erkek ve dişi çiçekleri aynı zamanda olgunlaşan (homogamy) bir çeşit yada erkek ve dişi çiçeklerinin olgunlaşması aynı döneme gelen birden fazla çeşit ile karışık bir dikim tercih edilmelidir.
Ceviz Fidanı Dikimi
Dikim aralıkları ekolojik ve bakım koşullarına göre değişirse de cevizlerde en ideal dikim aralıkları; çeşidine göre 10 x 10 m, 8 x 8 m, 8x4m, 7x7m’dir.
Fidanların dikimleri dinlenme döneminde (yaprak dökümünden itibaren) yapılmaya başlanır ve gözler uyanıncaya kadar devam eder. Fidanların sökümü çok dikkatli bir şekilde yapılarak köklerin zarar görmemelerine özen gösterilmelidir. Dikim sırasında fidanlarda özellikle kök budaması yapılmalıdır. Dikim çukurları 60cm derinliğinde ve 60 cm çapında olmalıdır. Fidanlar aşı noktaları toprak üstünde kalacak şekilde dikilmeli ve çukurlar bahçedeki üst toprak ile doldurulmalıdır. Dikimden hemen sonra fidanlara can suyu verilmelidir. Dikim yapıldıktan sonra, taç gelişimini de düşünerek 40-50 cm yukarıdan kesilmelidir. Bundan sonra bölgedeki hakim rüzgarlar göz önünde tutularak fidanlar hereklere bağlanmalıdır. Yazları sıcak ve kurak olan bölgeler ile su kaynağı az olan yerlerde dikimden sonra su kaybını önlemek amacıyla yabancı ot veya hububat saplarıyla malçlama yapmak yerinde olur.
Ceviz Fidanı Toprak İşlemesi
İlkbahar aylarında toprak tava geldiğinde derin bir sürüm yapılır. Bu dönemdeki toprak işleme toprağın havalandırılması yanında yabancı ot kontrolünün sağlanması bakımından da çok önemlidir. Yaz aylarında da duruma göre yabancı ot kontrolü bakımından toprak işleme yapılabilir. Sonbahar aylarında pullukla yapılacak sürüm, yağmur ve kar sularının toprağa işlemesi ve toprakta tutulması bakımından önemlidir. Toprak işlenirken köklerin yaralanmamasına özen gösterilmelidir.
Ceviz Fidanı Sulanması
Ceviz ağaçları iri yapılı ve yaygın dallanma gösterdikleri için geniş bir yaprak yüzeyine sahiptirler. Bu nedenle terleme ile su kaybı fazla olan cevizlere yeterli suyun sağlanması çok önem kazanmaktadır.
Cevizler için ilkbaharda gelişme, meyvelerin büyüme ve iç doldurma dönemlerindeki su gereksiniminin karşılanması çok önemlidir. Bu dönemlerdeki susuzluk durumları büyüme ve gelişmeyi yavaşlatacağı gibi meyvelerin içlerini yeterince dolduramamalarına neden olacağı için kalite ve verim düşüklükleri meydana gelir.
Sulamada dikkat edilecek en önemli noktalardan biri de suyun etkili kök düzeyine ulaşmasının sağlanmasıdır. Cevizlerde ilk yıllarda, bölgenin ve su kaynağının durumu da göz önüne alınarak haftada 2 kez sulama yapmak gerekir. Sulama şekli olarak karık sulama, salma, damla ve alttan yağmurlama sulama sistemlerinden birisi tercih edilebilir. Cevizlerin sulanmasında kimyasal atıklar vb. zararlı etmenlerle kirlenmemiş olan her türlü su kullanılabilir.
Ceviz Fidanı Gübrelenmesi
Ceviz, toprakta çok aşırı bir sorun yoksa, gübreleme bakımından çok duyarlı bir bitki değildir. Bununla birlikte, yapısından dolayı, en önemli bitki besin maddesi gereksinimi azot olabilir. Yapılacak toprak analizlerinin sonuçlarına göre toprakta eksik olan besin maddeleri belirli bir program içinde toprağa verilmelidir.
Ceviz Fidanının Budanması
Ceviz ağaçları iri ve büyük taç oluştururlar. Ancak bu ağaçlar genelde çok fazla budama istemezler. Bununla birlikte kurumuş ve birbiri içine girmiş dalların çıkarılması ve ağaç tacının içerisine ışığın rahatlıkla girmesini sağlayacak şekilde yapılacak aralama budamaları yararlı olur. Cevizlerde şekil budaması olarak genelde doruk dallı budama sistemi uygulanmakla birlikte budamanın çeşidi ve miktarı, çok önemlidir.